Συχνές Ερωτήσεις

Γιατί στον παιδοδοντίατρο;

Η Παιδοδοντιατρική είναι η εξειδίκευση της οδοντιατρικής (όπως η παιδιατρική της ιατρικής), που ασχολείται κατ’ αποκλειστικότητα με την εφαρμογή της πρόληψης και την παροχή οδοντιατρικών εργασιών σε παιδιά και εφήβους καθώς και σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Κατ’επέκταση, ο παιδοδοντίατρος, με την κατάλληλη ψυχολογική προσέγγιση, εφαρμόζοντας εξατομικευμένα προγράμματα πρόληψης, αλλά και θεραπείας, εξασφαλίζει την όσο το δυνατόν καλύτερη στοματική υγεία των νεαρών ασθενών, διαμορφώνοντας έτσι συνεργάσιμους, χωρίς φοβίες, υγιείς, αυριανούς ενηλίκες.

Σε ποιά ηλικία πρέπει να γίνεται η πρώτη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο;

Η ηλικία των περίπου 2,5 – 3,5 χρόνων ενδείκνυται για τον πρώτο οδοντιατρικό έλεγχο του παιδιού από τον παιδοδοντίατρο (ο εξειδικευμένος οδοντίατρος που ασχολείται με τα δόντια των νεαρών ασθενών). Η επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο, στόχο έχει, την εκπαίδευση των γονιών για το ποιες πρέπει να είναι οι σωστές συνήθειες στοματικής υγιεινής του παιδιού τους και πως αυτές θα εφαρμόζονται απλά ως μέρος της καθημερινής ρουτίνας καθαριότητάς του. Εκτός όμως της εκπαίδευσης για την σωστή στοματική φροντίδα, η επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο έχει ως πρωταρχικό σκοπό την εφαρμογή εξατομικευμένου προληπτικού προγράμματος κατά της τερηδόνας και της ουλίτιδας.

Στα παιδιά χρειάζεται να κάνουμε ‘καθαρισμό’; Τί είναι η ‘φθορίωση’; Σε ποιά δόντια τοποθετούνται οι προληπτικές επικαλύψεις; (sealants)

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ‘πέτρα’ των δοντιών δημιουργείται και στα παιδικά δόντια και χρειάζονται καθαρισμό. Απαραίτητο επίσης στην αντιμετώπιση της τερηδόνας, εκτός του καθαρισμού, είναι η τοπική εφαρμογή φθορίου γνωστή ως φθορίωση, που πρέπει να γίνεται κάθε 6 μήνες. Οι προληπτικές επικαλύψεις τοποθετούνται εφ’απαξ στα ‘πίσω’ δόντια των παιδιών, στους ‘τραπεζίτες’ και τα προστατεύουν κατά 99% από την τερηδόνα!

Το παιδί έπεσε και χτύπησε το μπροστινό του δόντι!

Αν το δόντι είναι μόνιμο, βρείτε το σπασμένο κομμάτι ή και ολόκληρο το δόντι αν έχει βγεί, τοποθετήστε το σε γάλα και τηλεφωνήστε στον παιδοδοντίατρο. Αν το δόντι είναι παιδικό, δεν χρειάζεται να βρείτε το δόντι ή το κομμάτι του δοντιού που έσπασε, γιατί δεν ξανατοποθετείται, πιέστε όμως το σημείο του τραύματος να σταματήσει η αιμορραγία και τηλεφωνήστε στον παιδοδοντίατρο για τις πρώτες βοήθειες.

Πρέπει να βουρτσίζω τα δόντια του παιδιού μου ακόμα κι αν πίνει μόνον γάλα; Πότε πρέπει να του αγοράσω οδοντόβουρτσα;

Η χρήση της οδοντόβουρτσας πρέπει ν’αρχίσει από την στιγμή ανατολής των πρώτων δοντιών. Μια μαλακή οδοντόβουρτσα με μικρή κεφαλή (παιδική) είναι η πλέον κατάλληλη. Η χρήση όμως της παιδικής οδοντόκρεμας καλό είναι να ξεκινά όταν μπορούν να ξεπλένουν σωστά και δεν την καταπίνουν. Η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα σκόπιμο είναι να μην χρησιμοποιείται από τα παιδιά, γιατί την θεωρούν παιγχνίδι και δεν επιμένουν όσο θα έπρεπε. Καλό είναι να χρησιμοποιείται από τους γονείς, όταν αυτοί πλένουν τα δόντια των μικρών παιδιών ή των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Οι γονείς πρέπει να αφήνουν τα παιδιά να εξοικειωθούν με την διαδικασία του βουρτσίσματος από νωρίς, αλλά αυτοί θα πρέπει να επιμελούνται της στοματικής υγιεινής των παιδιών τους τουλάχιστον μία φορά την ημέρα μέχρι της ηλικίας των 8,0χρ..

Γιατί ν’ασχολούμαστε με τα παιδικά δόντια, αφού το παιδί θα τ’αλλάξει όταν θα πάει στο σχολείο;

Τα πρώτα παιδικά δόντια ανατέλλουν περίπου στους 6 πρώτους μήνες της ζωής του και τα τελευταία πέφτουν περίπου στα 13χρόνια του. Το παιδί που ξεκινά το σχολείο ως γνωστόν είναι στην ηλικία που ‘αρχίζει ν’ αλλάζει τα δόντια’: τα πρόσθια ‘παιδικά’ (νεογιλά) δόντια πέφτουν, ενώ εμφανίζονται οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι (τραπεζίτες) ενώ ταυτοχρόνως ανατέλλουν πίσω οι μόνιμοι. Αυτό δεν σημαίνει ότι στο χρόνο της 1ης δημοτικού ολοκληρώνεται η αλλαγή όλων των δοντιών του από τα παιδικά στα μόνιμα. Τα τελευταία παιδικά δόντια ( τους παιδικούς γομφίους) θα τ’αλλαξει όταν θα πηγαίνει στο γυμνάσιο!! Αρα τα παιδικά δόντια πρέπει να τα φροντίζουμε, γιατί με αυτά τρώει το παιδί για 10 χρόνια περίπου, το βοηθούν ν’αναπτυχθεί σωστά η άρθρωσή του, διατηρούν τον χώρο για την ομαλή διαδοχή των μονίμων δοντιών και βεβαίως τα υγιή παιδικά δόντια – χωρίς αποστήματα και πόνο – συντελούν στην διατήρηση της γενικής υγείας του παιδιού.

Το παιδί μου 'βγάζει' τα 'καινούργια' του (μόνιμα) δόντια πίσω από τα παιδικά, χωρίς αυτά να κουνιούνται! Είναι σοβαρό; Είναι επείγον;

Μην ανησυχείτε, δεν είναι επείγον, συμβαίνει πολύ συχνά, ιδιαίτερα στα κάτω μπροστινά δόντια, οι μόνιμοι τομείς ν’ ανατέλλουν πίσω από τους νεογιλούς, πριν αυτοί ‘πέσουν’. Η παρέμβαση του παιδοδοντιάτρου συνίσταται, στην εξαγωγή των παιδικών αυτών δοντιών, έτσι ώστε οι αντίστοιχοι μόνιμοι τομείς να έρθουν μπροστά, στη θέση τους, με την βοήθεια της γλώσσας.

Πιπίλα ή Δάχτυλο;

Είναι απόλυτα φυσιολογική η προσπάθεια του βρέφους για αντικατάσταση της διαδικασίας του θηλασμού με την απομύζηση της πιπίλας ή του-ων δαχτύλου-ων. Είναι γνωστό ότι η λειτουργία αυτή του θηλασμού, που γίνεται με την κίνηση των χειλιών και της γλώσσας του βρέφους, είναι αυτόματη και ικανοποιεί το πρωταρχικό ένστικο της αυτοσυντήρησης – θρέψη, τροφή (θυμηθείτε τις φωτογραφίες των υπερηχογραφημάτων με το έμβρυο να ‘πιπιλάει’ το δάχτυλό του). Αρα, όχι μόνον δεν είναι ανησυχητική η συνήθεια της πιπίλας ή του δαχτύλου , αλλά έχει επισημανθεί ότι η κίνηση αυτή των χειλιών και της γλώσσας (δηλ.η κίνηση απομύζησης), βοηθάει στην διαδικασία της ανάπτυξης των γνάθων του βρέφους ( π.χ. χρήση ‘ορθοδοντικής’ πιπίλας ), όταν αυτή όμως, δεν συνεχιστεί πέραν της ηλικίας των 3.5 – 4 χρόνων ( οπότε αρχίζει να χαρακτηρίζεται ως ‘κακή’συνήθεια). Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημάνω πιθανά γναθολογικά-ορθοδοντικά προβλήματα, που μπορεί να προκύψουν. Εάν λοιπόν, η πιπίλα ή το δάχτυλο συνεχιστούν πέραν των 4 χρόνων του παιδιού, υπάρχει κίνδυνος αυτό να συντελέσει σε μη φυσιολογική πρόταξη της άνω γνάθου (προγναθισμό) καθώς και των δοντιών αυτής. Επίσης, είναι δυνατόν, να παρατηρηθεί κενό-χάσμα κατά την σύγκληση των άνω δοντιών με τα κάτω (χασμοδοντία). Βεβαιώς όλα αυτά, αργότερα, αντιμετωπίζονται με την κατάλληλη ορθοδοντική θεραπεία. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι, τα προαναφερόμενα προβλήματα παρουσιάζουν κάποιο βαθμό αυτοθεραπείας (έως και 45%), εάν η συνήθεια ‘κοπεί’ εγκαίρως έως δηλ. την ηλικία των 4χρόνων. Η απάντηση στο ερώτημα, ποιό από τα δύο, η πιπίλα ή το δάχτυλο, είναι περισσότερο ή λιγότερο επιβλαβές, όσον αφορά τα πιθανά γναθολογικά-ορθοδοντικά προβλήματα, βρίσκεται στον βαθμό δυσκολίας διακοπής της μίας ή της άλλης συνήθειας. Η πιπίλα μπορεί να ‘χαθεί’, ενώ το δάχτυλο είναι πάντα διαθέσιμο σε κάθε στιγμή αδυναμίας!! Ακόμα και στην περίπτωση αυτή, υπάρχουν διάφορες τεχνικές διακοπής του θηλασμού του δαχτύλου, όπως π.χ η χρήση βερνικιών με άσχημη γεύση (αυτά που χρησιμοποιούνται και στην περίπτωση της ονυχοφαγίας), η τοποθέτηση κινητού ή ακίνητου ορθοδοντικού μηχανήματος που εμποδίζει το δάχτυλο να μπεί στο στόμα. Το σημαντικό όμως σε κάθε περίπτωση είναι η ψυχολογική προετοιμασία τόσο του παιδιού όσο και των γονιών του, έτσι ώστε να έχει αποτέλεσμα η προσπάθεια. Αρχικά, η όποια απόπειρα είναι σκόπιμο να γίνει σε περιόδους οικογενειακής χαλάρωσης (π.χ περίοδοι διακοπών). Tότε και οι γονείς έχουν την υπομονή και επιμονή που απαιτείται, αλλά και τα παιδιά μπορούν πιο εύκολα να συνεργαστούν. Η συνεργασία παιδιού – γονιών είναι η βάση πάνω στην οποία πρέπει να στηριχτεί η προσπάθεια διακοπής της ‘κακής’ συνήθειας. Απαιτείται συνεχής διάλογος με το παιδί, ώστε να καταλάβει πως αυτό που κάνει είναι λάθος, αλλά ταυτόχρονα επιβράβευση και της παραμικρής του προσπάθειας. Το παιδί θα πρέπει να δεχτεί, το όποιο μέτρο διακοπής της συνήθειας, ως βοήθεια στην προσπάθειά του και όχι ως τιμωρία.

Προσοχή!!!, εάν το παιδί σας κάνει χρήση εισπνεόμενων ή λαμβάνει κάποιο φάρμακο για μακροχρόνιο διάστημα.

Τα εισπνεόμενα, ακόμα και αν αυτά χορηγούνται με μάσκα, όπως και τα χάπια ή τα σιρόπια, όταν αυτά χρησιμοποιούνται για περισσότερο από μία εβδομάδα, επηρεάζουν την ισορροπία της φυσιολογικής χλωρίδας του στόματος. Aλλάζουν, με άλλα λόγια, το pH του σάλιου, πράγμα το οποίο δημιουργεί προβλήματα, τόσο στα δόντια όσο και στα ούλα του παιδιού. Σ’αυτή την περίπτωση, ενημερώστε άμεσα τον παιδοδοντίατρό σας, έτσι ώστε να σας συμβουλεύσει αναλόγως.

Τα δόντια του παιδιού ξαφνικά εμφανίζουν σκούρες κηλίδες, που δεν φεύγουν όσο κι αν τα βουρτσίζει!

Μην πανικοβάλεστε! Όχι, τα δόντια του παιδιού σας δεν χάλασαν ξαφνικά, απλώς εμφανίζουν αυτές τις σκουρόχρωμες κηλίδες, που λέγονται χρωστικές, και αντιμετωπίζονται πλήρως με τον εξειδικευμένο καθαρισμό που γίνεται από τον παιδοδοντίατρο.

Φοράει 'σιδεράκια', είναι δηλαδή σε ορθοδοντική θεραπεία, τί να προσέξω;

Απαραίτητος ο καθαρισμός και η φθορίωση κατά την διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι η πλειονότητα των παιδιών, βρίσκονται σε ορθοδοντική θεραπεία (σιδεράκια) στην προεφηβική και εφηβική ηλικία, κατά την οποία είναι αναμενόμενη η σχετική αμέλεια στην στοματική υγειινή, ως μέρος μιάς γενικότερης άρνησης σε κανόνες και ρουτίνες πειθαρχίας, τότε αντιλαμβάνεται, ότι είναι επιβεβλημένη η ανάγκη συστηματικού εξαμηνιαίου οδοντιατρικού ελέγχου. Σ’αυτή την ‘αμέλεια’ αν προστεθεί το γεγονός ότι οι ορθοδοντικοί μηχανισμοί (σιδεράκια), από μόνοι τους αποτελούν έναν επιπλέον παράγοντα κατακράτησης των τροφών και αντικειμενικής δυσχέρειας στο βούρτσισμα, τότε είναι προφανής ο κίνδυνος δημιουργίας ουλίτιδας, υπερπλασίας των ούλων (ούλα πρησμένα που ματώνουν), αλλά και τερηδόνας. Άρα, κατά την διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας, μην αμελείται ο περιοδικός καθαρισμός και η φθορίωση, καθώς και οι εξατομικευμένες συμβουλές από τον παιδοδοντίατρο για την καθημερινή οδοντική φροντίδα στο σπίτι (ειδικά στοματοπλύματα, οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες κ.α).

Μήπως ο πυρετός του παιδιού οφείλεται στα δόντια που ανατέλλουν;

Η ανατολή των νεογιλών (παιδικών) δοντιών είναι υπεύθυνη πολλές φορές για την εμφάνιση συμπτωμάτων στα παιδιά που μοιάζουν μ’ αυτά της κοινής ίωσης ή και της ωτίτιδας. Αυτό αφορά κυρίως την νεογιλή οδοντοφυΐα (6 – 8 μηνών έως 2-3 χρ.), καθώς και την ανατολή των πρώτων μόνιμων γομφίων -τραπεζιτών- (5.5 – 7 χρ.). Αν σκεφτούμε δε ότι το στόμα είναι η είσοδος του οργανισμού μας και η ανατολή των δοντιών είναι μια πολύπλοκη βιοχημική διεργασία, τότε καταλαβαίνουμε, γιατί η διαδικασία αυτή συνοδεύεται από γενικά συμπτώματα.

Προκειμένου ν’ αποφευχθεί η σύγχυση στους γονείς και λανθασμένα σπεύσουν να δώσουν αντιπυρετικό ή και αντιβίωση, σκόπιμο είναι να γνωρίζουν τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν. Όπως μας εξηγεί η Παιδοδοντίατρος Δρ. Τίνα Ροϊνιώτη, λόγω της ανατολής των παραπάνω δοντιών το παιδί μπορεί να εμφανίσει δεκατική πυρετική κίνηση, αντανακλαστικό πόνο στ’ αυτιά, δυσκαταποσία ή διογκωμένους λεμφαδένες. Επίσης, έχουν αναφερθεί ρινική συμφόρηση, καταρροή, δακρύρροια, διάρροια και γενική κακουχία.

Είναι σημαντικό όμως να τονιστεί ότι, τα συμπτώματα αυτά διαφέρουν από παιδί σε παιδί, τόσο ως προς την εμφάνιση όσο και ως προς την βαρύτητα εμφάνισης, δηλ. έχει αναφερθεί περίπτωση που το παιδί παρουσίαζε πυρετό 40 c για ένα βράδυ και την επομένη είχε ανατείλει στο στόμα του δοντάκι, χωρίς να έχει πάλι πυρετό!

Τα προαναφερθέντα συμπτώματα έρχονται και παρέρχονται καθόλη την περίοδο ανατολής των νεογιλών δοντιών και των πρώτων μόνιμων γομφίων και διαρκούν συνήθως για μία μέρα, πιθανώς και λίγο περισσότερο.

Στην περίπτωση που το παιδί ταλαιπωρείται, οι γονείς μπορούν να χορηγήσουν στο παιδί κάποιο κοινό παυσίπονο, συμβουλεύει η Δρ. Ροϊνιώτη. Στην περίπτωση δε των πρώτων μόνιμων γομφίων, εκτός της χορήγησης του παυσίπονου, καλό θα ήταν να ασχολούνται και οι γονείς με το βούρτσισμα των δοντιών του παιδιού, μιας και στο σημείο που ανατέλλουν τα δόντια αυτά, εμφανίζεται φλεγμονή στα ούλα (τα ούλα πρήζονται και ματώνουν), μ’ αποτέλεσμα τα παιδιά ν’ αποφεύγουν το βούρτσισμα, γιατί πονούν και η φλεγμονή, άρα και ο πόνος να επιτείνονται λόγω της κακής στοματικής υγιεινής.

Στο παιδί μου μετά από την επισκέψη στον παιδοδοντίατρο, πρήστηκε το χείλος του και έχει μια λευκο-κίτρινη πληγή, τί μπορεί να του συμβαίνει;

Μην ανησυχείτε, το πιθανότερο είναι το παιδί να έχει δαγκώσει το χείλος του. Λόγω της αναισθησίας, δεν το ‘ένιωθε’ και το δάγκωσε κατά λάθος. Το ‘πρήξιμο του χείλους όπως και η λευκο-κίτρινη πληγή ‘, που παρατηρήσατε, θα αυτοθεραπευτεί σε 4-5 μέρες, ανάλογα και με το πόσο έντονα δαγκώθηκε.

Μητρικός θηλασμός: Πώς επηρεάζει τα δόντια του μωρού;

Τι σχέση έχει ο θηλασμός με τα δόντια που εμφανίζονται στο παιδικό στόμα περίπου στους 6-8 πρώτους μήνες της βρεφικής ζωής;
Αδιαμφισβήτητα, τα οφέλη του μητρικού θηλασμού είναι πολλά, τόσο για το μωρό όσο και για την μητέρα, με κυριότερο το συναισθηματικό δέσιμο μητέρας-βρέφους (bonding). Πολλά έχουν λεχθεί, αρκετά απ’αυτά έχουν τεκμηριωθεί και ερευνητικά, το σίγουρο πάντως είναι πως τα θηλάζοντα βρέφη, λόγω των αντισωμάτων που παίρνουν από το μητρικό γάλα, νοσούν λιγότερο από λοιμώξεις και εμφανίζουν σε πολύ μικρότερο ποσοσοστό αλλεργίες.
Επίσης, πολλές είναι και οι συστάσεις για την χρονική διάρκεια του μητρικού θηλασμού, που επαρκεί προκειμένου τα μωρά να επωφελούνται των παραπάνω ευεργετικών αποτελεσμάτων. Η πλειονότητα των παιδιατρικών συστάσεων κυμαίνεται από 3-12 μήνες, με δεδομένο ότι η βρεφική διατροφή εμπλουτίζεται ήδη από τον 6ο μήνα και με άλλες τροφές πέραν του μητρικού γάλατος.
Τι σχέση όμως έχει, ο μητρικός θηλασμός με τα νεογιλά δόντια, τα οποία συνήθως εμφανίζονται στο παιδικό στοματάκι περίπου στους 6-8 πρώτους μήνες της βρεφικής ζωής; Η πράξη του θηλασμού με τα νεογιλά δόντια, καμία. Το γάλα που παραμένει στο στοματάκι και επικάθεται στα πρώτα δόντια, όσα από αυτά έχουν ανατείλει, συνεχώς και ιδιαίτερα όλη την νύχτα, δημιουργεί πρόβλημα.
Ποιο ακριβώς πρόβλημα; Τερηδόνα, η οποία ξεκινάει με ‘λευκωπά σημάδια’ στο επάνω τριτημόριο των μπροστινών συνήθως νεογιλών δοντιών, σύρριζα με τα ούλα του παιδιού. Αν αυτά δεν αντιμετωπιστούν, τα ‘λευκωπά’ σημάδια γίνονται κίτρινα- καφέ και μετά οι γονείς βλέπουν τρύπες είτε στο επάνω μέρος των δοντιών είτε στις ενδιάμεσες επιφάνειές τους. Παρά την άποψη ότι ‘τα παιδικά δόντια’ ‘αλλάζουν’, άρα δεν μας νοιάζει πολύ, το παιδί τα χρειάζεται για τουλάχιστον 5-12 χρόνια. Με αυτά τα δόντια το παιδί ξεκινάει να τρώει, μαθαίνει να μιλάει και να ωριμάζει αισθητηριακά. Στον χώρο που καταλαμβάνουν τώρα τα νεογιλά δόντια, θα έρθουν αργότερα τα μόνιμα, άρα διατηρούν αυτό τον χώρο για την ομαλή διαδοχή των δοντιών. Και βέβαια, κανείς δεν θέλει ‘μαύρα’ παιδικά χαμόγελα, ή νήπια με πόνο και αποστήματα, όπως στην περίπτωση του ‘συνδρόμου του μπιμπερό’ όπου τα παιδικά δόντια καταστρέφονται από το γάλα που πίνουν τα νήπια καθ’όλη την διάρκεια της νύχτας κοιμώμενα με το μπουκάλι στο στόμα. Ευτυχώς, οι γονείς είναι πλέον ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι από τους παιδιάτρους, όσον αφορά την κατάχρηση του μπιμπερό.
Στην περίπτωση όμως του μητρικού θηλασμού, υπάρχει συχνά μια παραπληροφόρηση, ότι δηλαδή το μητρικό γάλα με τα τόσα αδιαμφισβήτητα οφέλη για τον παιδικό οργανισμό, ‘προστατεύει’ τα παιδικά δόντια, κάτι που δυστυχώς δεν ισχύει. Ο γενικός κανόνας είναι πως ‘τα δόντια χαλάνε-τερηδονίζονται’ με οτιδήποτε ‘μένει και κολλάει’ πάνω σε αυτά, και το μητρικό γάλα δεν αποτελεί εξαίρεση.
Άρα, ‘παν μέτρον άριστον’. Ναι, στον μητρικό θηλασμό, αλλά όχι στον παρατεταμένο, νήπια 15-18 κιλών, που τρέχουν και κατεβάζουν την μπλούζα της μητέρας τους για να θηλάσουν, μόνο καθηλώνονται αισθητηριακά σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης, παρά επωφελούνται πραγματικά από το μητρικό γάλα. Καθημερινός καθαρισμός των νεογιλών δοντιών, μόλις αυτά ανατείλουν, με μια βρεγμένη γάζα ή βρεφική οδοντόβουρτσα. Συζήτηση με τον παιδίατρο ή τον παιδοδοντίατρο για την σωστή φροντίδα των‘πρώτων’παιδικών δοντιών.